Nasıl İşitiriz?
Kulak, işitme ve denge organıdır. Cisimlerin titreşmesi sonucu havada ses dalgaları oluşur. Kulak, ses dalgalarını algılayan duyu organımızdır. Kulak; dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümde incelenir.
a. Dış Kulak
Kulak kepçesi ve kulak yolundan
oluşur. Kulak kepçesi, kıkırdaktan
yapılmış kıvrımlı ve esnek bir yapıdır. Çevreden gelen sesleri toplar. Ses dalgaları kulak yoluyla orta kulağa iletilir.
b. Orta Kulak
Kulak zarı çekiç, örs, üzengi kemiklerinden oluşur. Östaki borusu orta kulağa açılır. Kulak yoluyla gelen ses dalgaları kulak zarını titreştirir. Çekiç, örs ve üzengi kemikleri bu titreşimleri iç kulağa aktarır. Östaki borusu orta kulağı, yutağa bağlar. Dış kulak ve orta kulak arasındaki basıncı dengeler.
c. İç Kulak
İç kulakta hem işitme hem de vücudun dengesini sağlamakla ilgili yapılar bulunur. Oval pencere, yarım daire kanalları ve salyangozdan oluşur. Orta kulaktan küçük kemiklerle taşınan titreşimler iç kulakta oval pencereye aktarılır. Salyangozda, korti organı denilen yapıda işitme duyu hücreleri vardır. Salyangoz içindeki sıvı tarafından iletilen ses uyarıları, duyu hücreleriyle algılanarak işitme sinirleriyle beyne iletilir. Beyinde bu uyarılar yorumlanarak işitme olayı tamamlanır.
Yarım Daire Kanalları
Salyangozun üst kısmında bulunur. Birbirine dik yarım daire şeklinde üç kanaldan oluşur. Her iki kulağımızda bulunur. İçinde sıvı vardır. Yarım daire kanalları beyincik ile birlikte görev yaparak dengede durmamızı sağlar. İşitme olayı ile ilgisi yoktur.
Nasıl Koku Alırız?
Burun, koku alma organımızdır. Burun boşluğu iki delikle dışarı açılır. Iç taraftan yutağa bağlanır. Burun boşluğunun üstünde burnun içini örten epitel doku üzerinde koku sinirlerinin yoğun olduğu sarı bölge vardır. Bu yüzey mukus salgısı yapar. Buraya mukoza da denir. Koku sinir uçları mukoza içinde gömülüdür. Koku taşıyan gazlar, burna girdikten sonra mukus sıvısı içinde çözünerek duyu sinirlerini
uyarır. Sinirler uyarıları beyne iletir. Böylece koku algılanır.
Burundaki duyu hücreleri çabuk yorulur. Sürekli aynı koku gelirse, zamanla hissedilen koku azalır ya da hiç koku hissedilemez. Buna koku yorgunluğu denir. Bu durumda burun, ancak farklı bir kokuyu algılayabilir.
Nezle olan birinde burundaki mukus tabakası kalınlaştığından koku alma duyusu zayıflar. Burun, koku alma organı olduğu gibi solunum sisteminin de bir organıdır. Beynimizde koku ile tat uyarıları aynı merkezde değerlendirildiği için, koku alma ile tat birbiriyle yakından ilgilidir. Bu yüzden yiyeceklerin tadını ve kokusunu birlikte algılarız. Nezle olunca besinlerin tadını da iyi alamayız.
