Işık Kaynakları Doğal ışık kaynakları: güneş, yıldızlar, ateş böceği.
Yapay ışık kaynakları: ateş, mum, gaz lâmbası, bütan gazı lâmbası, elektrik ampulü.
Işık Ve Madde
Işığı geçiren maddeler: Cam, ince naylon, su, hava gibi maddeler ışığı geçirir. Işığı geçiren maddelere saydam maddeler denir.
Buzlu cam, yağlı kâğıt gibi maddeler yarı saydam maddelerdir.
Işığı geçirmeyen maddeler:
Mukavva, tahta, metal levha, derin su gibi maddeler ışığı geçirmez. Işığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir.
Işığın Maddeye Etkileri Işık etki ettiği maddelerin rengini, tadını ve kokusunu değiştirir.Elma, domates, biber gibi meyve ve sebzeler güneş ışığında kızarır.Kumaş, halı vb. Solar.
Işığın Geçişine Madde Kalınlığının Etkisi
Saydam ve yarı saydam maddelerin kalınlığı arttıkça ışığı daha az geçirir, yeterince arttığında ışığı hiç geçirmez.
Işığın Yayılması Işık, aynı ortamda doğru yolla yayılır.
Bir ışık kaynağından çıkan ve ışığın yolunu belirten doğrulara ışık ışınları denir.
Işık Ve Gölge
Bir ışık kaynağından çıkan ışığın, bir kısmının , ışığı geçirmeyen bir cisim tarafından engellenmesi sonucu gölge oluşur.Gölge, ışığın doğru yolla yayıldığını gösterir.
Ay Tutulması
Dünya ve ay, Güneş’in etrafında dolanırken bazen güneş, dünya ve ay aynı doğrultuda olur. Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır ve görünmez. Buna ay tutulması denir.
Güneş Tutulması
Ay, güneş ile dünya arasına girdiğinde Ay’ın gölgesi Dünya’nın bir bölümünü kapatır. Dünya’nın o bölgesi Güneş’ten tam ışık alamaz. Bu olaya güneş tutulması denir.
Işığın Yansıması
Işığın bir yüzeye çarpıp geri dönmesine yansıma denir.
Işık kaynağı olmayan cisimlerin üzerine düşen ışık, yansıyıp gözümüze ulaşarak cismin görünmesini sağlar.
Işık kaynağını göremediğimiz halde, ışığı yansıtan cismi görürüz.
Dağınık ve Düzgün Yansıma
Işık, pürüzlü yüzeye çarparsa dağınık, düz yüzeye çarparsa düzgün yansır.
YANSIMA KANUNLARI:1- Gelen ışın,yansıyan ışın,normal ayni düzlemdedir.2- Gelme açısı yansıma açısına eşittir.3- Normal doğrultusunda gelen ışınlar geldikleri doğrultuda geri yansırlar
Işık kaynağından aynaya gelen ışığa gelen ışın, aynadan yansıyarak giden ışığa yansıyan ışın denir.
Gelen ışının aynaya değdiği noktada, ayna yüzeyine dik olarak çizilen doğru parçasına normal denir.
Yansımanın Yaşamımıza Olumlu EtkileriYansıma, cisimleri görmemizi sağlar. Otomobillerde bulunan aynadan, yansıma sonucu, arkadan gelen diğer araçları görebiliriz. Bunlar olumlu etkilerdir.
Yansımanın Yaşamımıza Olumsuz Etkileri Ormanlara atılan cam ve parlak metal gibi maddeler ışığı yansıtarak kuru yaprakları tutuşturup yangına sebep olabilir. Çok parlak yüzeylerden yansıyan ışınların gözleri yorması da olumsuz etkilerdir.
Düz Aynada Görüntü
Bir düz aynada, cismin aynaya olan uzaklığı ile görüntünün aynaya olan uzaklığı birbirine eşittir. Aynı zamanda cismin boyu, cismin görüntüsünün boyuna eşittir.
Düz aynaya yaklaşınca, görüntümüz de yaklaşır. Uzaklaşınca görüntümüz de uzaklaşır.
Çukur Aynada Görüntü Görüntü büyük ve terstir.
Ekran üzerine düşürülebilen görüntülere gerçek görüntü denir.
Görüntünün aynaya olan uzaklığı cismin aynaya olan uzaklığından daha büyüktür.
Çukur Aynada Görüntünün OluşmasıCisim merkezle odak arasında ise görüntü merkezden uzakta; Cisimden büyük, ters ve gerçek oluşur.Cisim merkezden uzakta ise,görüntü merkez ile odak noktası arasında, cisimden küçük, ters ve gerçektir.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması Cisim odakta ise görüntü oluşmaz.
Çukur Aynada Görüntünün Oluşması Cisim ayna ile odak arasında ise görüntü cisimden büyük, düz ve gerçek değildir.
Tümsek Aynada YansımaTümsek aynaya paralel olarak gelen ışınlar, birbirinden uzaklaşarak yansır.
Yansıyan ışınların uzantılarının aynanın arkasında kesiştiği nokta, tümsek aynanın odak noktasıdır.
Tümsek Aynada Görüntü
Cismin görüntüsü daima aynanın gerisinde ve düzdür. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır ve büyür. Görüntünün boyu, cismin boyundan her zaman küçüktür. Görüntüler gerçek değildir.
Aynaların Kullanıldığı Yerler
Düz aynalar: Evlerde, kuaför, terzi, ve giyim mağazalarında .
Çukur aynalar: Otomobil farlarında, ışıldaklarda, teleskoplarda, diş hekimliğinde.
Tümsek aynalar: Otomobil dikiz aynalarında, tıpta kulak, burun, boğaz boşluklarının incelenmesinde, teleskoplarda kullanılır.
Renk Modelleri
RGB (Toplamsal - ışık karışımı)
RGB modelinde harfler R:'Red' (Kırmızı), G:'Green' (Yeşil), B:'Blue' (Mavi) anlamına gelir. Bu modelin temeli insanın göz retinasında bu renklere rastgelen ışık dalgaboyu sensörleridir. Bunların arasında kalan dalgaboylarında da bu üç sensörün herbiri değişik seviyelerde tepki verir ve bu tepki beyinde renk algısını yaratır. Örneğin gökkuşağının sarı olarak adlandırdığımız dalgaboyunda bir ışık gözümüze düştüğünde ağırlıklı olarak 'kırmızı' ve 'yeşil' sensörler uyarılır. Beynimizde bu kombinasyon 'sarı'ya dönüşür. Kırmızı ışık geldiğinde ise sadece 'kırmızı' sensörler uyarılır. Hem kırmızı hem yeşil hem de mavi ışığın aynı anda gelmesi ile tüm dalgaboylarının aynı anda gelmesi aynı etkiyi yaratır: beyaz ışık. Bu sebepten, bu üç renkte ışık kaynaklarımız varsa ve şiddetlerini de sönük ve parlak olarak ayarlayabiliyorsak, tüm renkleri elde etmemiz mümkündür.
- Geleneksel (Çıkarımsal - boya karışımı)
Geleneksel olarak üç temel renkten söz edilir: Kırmızı, sarı ve mavi. Bunlar ressamların boyaları karıştırarak diğer renkleri elde etmekte kullandıkları boyaların renkleridir. Aslında bu, daha kesin bir yöntem olan ve bugün renkli baskıda yaygın olarak kullanılan CMY modelinin bir yaklaştırmasıdır.
- CMY/CMYK (Çıkarımsal - boya karışımı)
CMY modelinde harfler C:'Cyan' (Camgöbeği, siyan), M:'Magenta' (Eflatun, macenta), Y:'Yellow' (Sarı) anlamına gelir ve bunların üçü boya veya mürekkep olarak karıştırıldığında siyah oluşur. CMY (veya temelde renkli mürekkeplerin daha pahalı olması ve üç renk karışımının pratikte tam siyahtan biraz daha soluk bir renk oluşturması nedenleriyle kullanılan siyah mürekkepli versiyonuyla CMYK) baskı tekniğinde beyaz elde etmek için boş kağıdın rengi kullanılır. Geleneksel boyalarda kullanılan kırmızı, magenta için; mavi de cyan için bir yaklaştırmadır.
- CMY ile RGB'nin bağlantısı
Boyaları karıştırarak elde edilen renkler bir filtreleme işlemi olarak da görülebilir. Örneğin, sarı boya dediğimiz şey aslında tüm dalga boylarıyla yani beyaz ışıkla aydınlanan bir ortamda mavi ışığın filtrelenmesi, dolayısıyla kırmızı ve yeşil ışığın gözümüze aynı anda ulaşmasıdır. Kırmızıyı da filtre edip sadece yeşil ışığın gözümüze ulaşmasını istersek sarı boyayı cyan ile karıştırır, hem mavi hem kırmızı ışığı filtre eder, dolayısıyla yeşil renkte bir boya algılarız. RGB ve CMY arasındaki bağlantı şu şekilde özetlenebilir:
- R (kırmızı ışık) + G (yeşil ışık) Y (sarı)
- R (kırmızı ışık) + B (mavi ışık) M (macenta)
- G (yeşil ışık) + B (mavi ışık) C (camgöbeği)
- C (camgöbeği boya) + M (macenta boya) R+G+B (Beyaz Işık) - R (cam göbeği boyanın kırmızıyı filtre etmesi) - G (macenta boyanın yeşili filtre etmesi) B (mavi)
- C (camgöbeği boya) + Y (sarı boya) R+G+B (Beyaz Işık) - R (cam göbeği boyanın kırmızıyı filtre etmesi) - B (sarı boyanın maviyi filtre etmesi) G (yeşil)
- M (macenta boya) + Y (sarı boya) R+G+B (Beyaz Işık) - G (macenta boyanın yeşili filtre etmesi) - B (sarı boyanın maviyi filtre etmesi) R (kırmızı)
