Atomların yapısında atomdan daha da küçük tanecikler bulunur. Bu tanecikler; ‘proton’, ‘elektron’ ve ‘nötron’dur.
TARİH BOYUNCA ATOM KAVRAMI :
DEMOCRİTUS :
Maddenin küçük ve bölünemez parçacıklardan oluştuğu fikrini ortaya atan ilk kişi, Yunanlı filozof “Democritus”dur. Democritus’a göre bütün maddeler aynı tür (özdeş) atomlardan oluşuyordu. Maddelerin farklı görünmesinin sebebi, atomların farklı şekilde dizilmesiydi.
JOHN DALTON :
İngiliz bilim adamı Dalton’a göre; maddenin en küçük yapı taşı atomdur. Atomlar bölünemez. Bir maddenin bütün atomları aynıdır. Farklı maddelerin atomları da farklıdır.
J.J.THOMSON :
Atomun yapısında atomdan daha da küçük parçacıkların olduğunu keşfetti. Yaptığı çalışmalar sonucunda atomu, içinde erik parçacıkları bulunan bir pudinge benzetti.
ERNEST RUTHERFORD :
Thomson’un bulduğu küçük parçacıkların atomun içinde değil atom merkezinin (çekirdek) etrafında dolaştığını ileri sürdü. Rutherford atom için geliştirdiği modeli, Güneş’in etrafında dönen gezegenlere benzetti.
NİELS BOHR :
Danimarkalı bilim adamı Bohr, elektronların atomun çevresinde belirli yörüngeler izlediğini belirtti.
* Bugün kullanılan atom modeli “Bulut modeli”dir. Bu modele göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur. Atom çekirdeğinin çevresinde ise (-) yüklü elektronlar sürekli hareket halindedir.
Elementler- Bileşikler- Moleküller:

 ELEMENT: Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir. Elementler fiziksel ve kimyasal yollarla kendinden daha basit maddelere ayrılmazlar.
-Elementlerin en küçük yapı taşı atomdur.
-Elementler saf maddelerdir.
-Belirli erime ve kaynama noktaları vardır.
-Tek cins atomlardan oluşur.
-Kimyasal özellikleri bakımından Metal, Ametal ve Soygaz olmak üzere 3'e ayrılırlar.
-Elementler sembollerle gösterilir.

BİLEŞİK: iki ya da daha fazla elementin belirli bir oranda bir araya gelerek özelliklerini kaybederek oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir.
-Bileşiklerin en küçük yapı taşı moleküldür.
-Bileşikler saf maddelerdir.
-Belirli erime ve kaynama noktaları vardır.
-Farklı cins atomlardan oluşur.
-Kimyasal yollarla oluşurlar ve bileşenlerine sadece kimyasal yollarla ayrılırlar.
-Kendini oluşturan elementlerin özelliğini taşımazlar
-Bileşikler sembollerle gösterilir.

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞMELER

Fiziksel değişmeler:

 Maddenin dış görünüşü ile ilgili, ölçülebilen hissedilebilen veya gözlenebilen özelliklere fiziksel özellikler denir. Renk, koku, tat, kırılganlık, özkütle, katı, sıvı ve gaz halde olma gibi özellikler fiziksel özelliklerdir.

    Maddenin fiziksel özelliklerinde meydana gelen değişmelere fiziksel olay denir. Örnekler:

·   Kömürün toz haline gelmesi

·   Demirin tel ve levha haline gelmesi

·   Kâğıdın yırtılması

·   Suyun buharlaşması

·   Şekerin suda çözünmesi

*** Bu olaylar sonunda maddenin içyapısında değişme olmaz.

*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel değişmedir.

Kimyasal değişmeler:

Bütün maddeler atom veya molekül dediğimiz küçük taneciklerden oluşur. Maddelerin atom veya molekül yapılarıyla ilgili özelliklere kimyasal özellikler denir. Yanma, çürüme, paslanma, bileşik yapma gibi özellikler kimyasal özelliklerdir.

     Buna bağlı olarak bu özelliklerde meydana gelen değişmelere de kimyasal değişmeler deni. Kısaca maddenin içyapısında meydana gelen değişmeler kimyasal değişmelerdir. Örnekler:

·         Kâğıdın yanması

·         Mumun yanması

·         Sütün ekşimesi

·         Yumurtanın bozulup çürümesi

·         Demirin paslanması

·         Fotosentez olayı

·         Solunum olayı

*** Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.

*** Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.

BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

1-     Cam akıcılığı çok az olan bir sıvıdır.

2-    Tırnakların, saçları uzamasının bir kimyasal değişme olduğunu biliyor musunuz?

MOLEKÜLLER :
Birden fazla atomun bir arada bulunduğu atom gruplarına “molekül” denir.
Moleküller 2’ye ayrılır :
• Element molekülü
• Bileşik molekülü

Moleküller az sayıda atom içeriyorsa basit, çok sayıda atom içeriyorsa karmaşık yapıdadır. İyot, hidrojen, oksijen basit, karbonhidrat, protein, yağlar karmaşık yapılıdır.
ELEMENT MOLEKÜLLERİ :
Aynı cins atomlardan oluşan moleküllere “element molekülü” denir.

BİLEŞİK MOLEKÜLLERİ :
Farklı cins atomlardan oluşan moleküllere “bileşik molekülü” denir.

Element      a)Atomik yapıda olanlar        b) Molekül yapıda olanlar

Bileşik         a)Molekül yapıda olanlar      b) Molekül yapıda olmayanlar (Tuz)

Element                                                                            Bileşik

1) Saftır                                                                        1) Saftır.

2 Homojendir.                                                             2)Homojendir.

3) Kendinden daha basit maddelere ayrılmaz             3) Ayrılır.

4) Atomik ya da moleküler yapıda olabilir.                4) Moleküler yapıda olabilir veya

                                                                                      olmayabilir.                                

5)Sembolleri vardır.                                           5)Formülleri vardır.

KARIŞIMLAR :

Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere “saf madde” denir. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.
*Farklı cins atomlardan ve farklı cins moleküllerden oluşan maddelere “karışım” denir. *Karışımlar saf olmayan maddelerdir.

*Karışımlar kendi özelliklerini kaybetmezler.

*Karışımlar fiziksel yolla ayrılırlar.

*Saf değildir.

*Formül veya sembolleri yoktur.

*Homojen veya heterojen olabilirler.

KARIŞIM ÇEŞİTLERİ:

HOMOJEN KARIŞIMLAR :
Dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünen karışımlardır. Homojen karışımlara “çözelti” adı verilir.
Örnekler: Tuzlu su, şekerli su, kolonya, hava, metal para vb.

HETEROJEN KARIŞIMLAR :
Her tarafında aynı özelliği göstermeyen karışımlardır.
Örnekler: Çamurlu su, kumlu su, tebeşir tozu katılmış su, ayran, zeytinyağlı su vb.